UNESCO Türkiye Millî Komisyonu paydaşlığında, Üniversitemiz İnsani Bilimler ve Edebiyat Fakültesi Türkoloji Kulübü ev sahipliğinde düzenlenen “Dilde Birlik İdealine Giden Yolda Dünya Türk Dili Ailesi Günü ve Çocuk Edebiyatı” paneli, Aşık Şenlik Kültür Merkezi’nde yoğun katılımla gerçekleştirildi. Panel öncesinde, Ardahan Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi tarafından hazırlanan “Türk Dünyası Müzik Gösterisi” katılımcılarla buluştu.
15 Aralık’ın, UNESCO’nun 43. Genel Konferansı’nda alınan kararla resmî olarak “Dünya Türk Dili Ailesi Günü” ilan edilmesinin ardından, Türkiye’de üniversite düzeyinde düzenlenen ilk akademik etkinliklerden biri olan panel, Türkçenin tarihsel derinliği, bilimsel statüsü ve kültürel sürekliliği çerçevesinde çok boyutlu değerlendirmelere sahne oldu.
Rektörümüz: “Türkçe, Bir Medeniyet Hafızasıdır”
Panelin açılış konuşmasını yapan Rektörümüz Prof. Dr. Öztürk Emiroğlu, 15 Aralık 1893’te Vilhelm Thomsen’in Orhun Yazıtlarını çözümleyerek Türkçenin en eski metinlerini bilim dünyasına kazandırmasının, Türkoloji açısından bir dönüm noktası olduğunu hatırlattı.
UNESCO’nun 132 yıl sonra aynı tarihi Dünya Türk Dili Ailesi Günü olarak ilan etmesini tarihsel bir süreklilik olarak değerlendiren Prof. Dr. Emiroğlu, Türkçenin yalnızca bir iletişim aracı değil, aynı zamanda ortak bir tarih, kültür ve düşünce dünyasının taşıyıcısı olduğunu vurguladı. Emiroğlu, konuşmasında Kaşgarlı Mahmud’dan Gaspıralı İsmail’e, Karamanoğlu Mehmet Bey’den Mustafa Kemal Atatürk’e uzanan dil mirasına dikkat çekerek, “Türkçe, bir medeniyet hafızasıdır” ifadelerini kullandı
Prof. Dr. Gülün Öğüt Eker: “Dil Ailesi Kavramı, Ortak Bilinci Güçlendirir”
Panelin ilk sunumunu gerçekleştiren Prof. Dr. Gülün Öğüt Eker (Hacettepe Üniversitesi – UNESCO Türkiye Millî Komisyonu), “Türk Dili Ailesi” kavramının UNESCO sürecinde nasıl şekillendiğini tarihsel ve kurumsal boyutlarıyla ele aldı.
15 Aralık’ın Dünya Türk Dili Ailesi Günü olarak kabul edilmesinin, Türkçenin dünya dilleri içindeki yerini güçlendirdiğini belirten Eker, dilin bir “sosyal grup ve aidiyet alanı” olarak değerlendirilmesi gerektiğini ifade etti. Sunumunda, dil politikaları, kültürel bellek ve aile metaforu üzerinden Türkçenin birleştirici gücüne dikkat çeken Eker, bu kararın yalnızca sembolik değil, geleceğe dönük stratejik bir kazanım olduğunu vurguladı
Prof. Dr. Çulpan Zaripova Çetin: “Türk Dünyasında Dil, Kimliğin Anahtarıdır”
Prof. Dr. Çulpan Zaripova Çetin (Kafkas Üniversitesi), Türk dünyasında yaşayan farklı Türk topluluklarının dil üzerinden kimliklerini nasıl koruduklarını örneklerle aktardı. Kazan Tatarları başta olmak üzere, Rusya Federasyonu sınırları içinde yaşayan Türk halklarının dil mücadelesine değinen Çetin, Dünya Türk Dili Ailesi Günü’nün bu topluluklar için uluslararası görünürlük ve moral değeri taşıdığını belirtti.
Dil farkındalığının erken yaşlarda kazandırılması gerektiğini vurgulayan Çetin, eğitim sisteminde Türk dünyasına ilişkin bilginin güçlendirilmesinin önemine dikkat çekti
Prof. Dr. Oksana Akay: “Çeviri, Türk Edebiyatının Kültürler Arası Dolaşımını Belirleyen Temel Unsurdur”
Panele Saint Petersburg Üniversitesi’nden çevrim içi bağlantı ile katılan Prof. Dr. Oksana Akay, sunumunda Türk edebiyatının Rusçaya aktarım sürecini tarihsel bir perspektifle değerlendirdi. Akay, Türk edebiyatının Rusya’daki tanınırlığının büyük ölçüde çeviri faaliyetleri üzerinden şekillendiğini belirterek, bu sürecin yalnızca edebî değil, aynı zamanda kültürel ve ideolojik boyutlar taşıdığına dikkat çekti.
Bican Veysel Yıldız: “Çocuk Edebiyatı, Dilde Birliğin Temel Taşıdır”
Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Yazarları Birliği Başkanı BicanVeysel Yıldız, dil bilincinin oluşmasında çocuk edebiyatının belirleyici rolüne dikkat çekti. Dilin ninni, masal ve hikâyeler yoluyla kuşaktan kuşağa aktarıldığını belirten Yıldız, çocuk edebiyatının hem pedagojik hem de kültürel bir sorumluluk alanı olduğunu vurguladı.
Yıldız, Türk dünyasını kapsayan ortak çocuk edebiyatı projelerinin, dilde birlik idealine somut katkı sağlayacağını ifade etti.
Rektörümüz; programın oluşum sürecine katkı sunan Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Yazarları Birliği Başkanı Bican Veysel Yıldız’a, organizasyonu yürüten Türkoloji Kulübü akademik danışmanı Doç. Dr. Gürhan Çopur’a, kulüp öğrencileri ile etkinliğin gerçekleştirilmesine katkı sağlayan akademik ve idari personele teşekkürlerini iletti. Program, Rektörümüz Prof. Dr. Öztürk Emiroğlu tarafından panelistlere teşekkür belgelerinin takdim edilmesiyle sona erdi.