ARÜ'den Haberler

24 HAZİRAN 2016 

GÖL UZMANLARI ARDAHAN’DA SAHA ÇALIŞMASI YAPTI

TÜBİTAK ve TÜBA desteğiyle Ardahan Üniversitesi (ARÜ) ev sahipliğinde gerçekleştirilen "Türkiye Göllerinde Paleoiklimsel ve Paleoekolojik Araştırmalar Çalıştayı TURQLAKES-2016" kapsamında Ardahan’da bulunan seçkin bilim insanları, bilimsel oturumların tamamlanmasının ardından Çıldır Gölü, Aktaş Gölü ve Tortum Gölü ile Tortum Şelalesi’nde incelemelerde bulundu. 

Çalıştayın ilk gün olan 21 Haziran 2016 tarihinde 4 farklı bilimsel oturumun gerçekleştirildiği çalıştayda Van, Aktaş, Aygır, Küçük Çekmece, Çıldır, Bafa, Sünnet ve Arin göllerinde yapılan çalışmaların yanı sıra Santorini Volkanı püskürme delillerinin Türkiye göllerindeki kayıtları, Osmanlı el yazmalarından küçük buzul çağı iklim kayıtları ve göl kayıtları ile karşılaştırması, Bor havzası ve Yumru Tepe’deki eski göl depolarının paleoiklimsel göstergeleri gibi konularda da sunumlar gerçekleştirildi.

Çalıştay Bulgaristan Doğa Tarihi Müzesi’nden Prof. Dr. Mariana Filipova-Marinova tarafından yapılan "First high-resolution marinopalynological stratigraphy of Late Quaternary sediments from the central part of the Bulgarian Black Sea area: comparison with Bulgarian Black Sea coastal lakes" başlıklı çağrı sunum ile başladı. Ardından yine diğer bir çağrılı sunum olan ve Prof. Dr. Namık Çağatay tarafından gerçekleştirilen "Göl çökellerinden iklim kayıtlarının okunması: Anadolu göllerinden örnekler" başlıklı sunum ile devam etti. Oturumda Van Gölü’nün Geç Holesen’deki yüksek çözünürlüklü iklim ve çevresel kayıtları, Van Gölü’nün ICDP karot verileri ve deneştirilmiş yüksek çözünürlüklü sismik stratigrafisi, son 20 bin yıldaki göl seviyesindeki değişimleri ve morfolojik evrimi, Santorini Volkanı’nın Minoan püskürmesinin Türkiye’de bulunan göller üzerindeki izleri sunumlarla anlatıldı. 

Prof. Dr. Faruk Ocakoğlu başkanlığındaki ikinci bilimsel oturumda ise Kars ilinde bulunan Aygır Gölü sedimentlerinin ağır metal dağılımlarına göre son bin yıldaki ekolojik koşullarındaki değişimleri ve Aktaş Gölü Geç Holosen çökellerinin palinolojik analiz ışığında değerlendirilmesi ele alındı.

Göl çalıştayı kapsamında Ardahan’da bulunan bilim insanlarından Prof. Dr. Hakan Yiğitbaşıoğlu başkanlığında başlayan üçüncü oturumda, Bafa Gölü çökel karotlarının ve çevreleyen bataklık kesitinin litolojik ve kimyasal-stratigrafik karakterizasyonu holosen yaşlı çevresel değişimlerinin kanıtları, Bor Havzası’ndaki neolitik yerleşmeler ile eski göl çekilme arasındaki ilişki, Kuzeybatı Anadolu’da bulunan Sünnet Gölü’nde Küçük Buz Çağı’nın sonuna ilişkin çoklu gösterge kanıtları, Yumru Tepe Geç Pleistosen yelpaze deltasının fasiyes ve istiflenme mimarisi ile son olarak Arin Gölü çökellerinin stratigrafik polen analizi ve Van Gölü Erken Holosen su seviyesi değişimi ile ilişkisini ortaya koyan çalışmalar sunuldu.

ARÜ emekli öğretim üyelerinden Doç. Dr. Mustafa Karabıyıkoğlu’nun başkanlığındaki dördüncü ve son bilimsel oturumda ise Küçük Çekmece ve Terkos Gölleri sığ sediment karotlarından elde edilen son 500 yıldaki antropojen kaynaklı değişimler, Küçük Çekmece Gölü’nün Geç Holosen iklim değişimleri, Çıldır Gölü çökellerinde Rb/Sr dağılımlarına göre Kuzeydoğu Anadolu’da son 3 bin yıldaki iklimsel salınımlar, Tortum Gölü’nden ilk sığ sediman karotu ön bulguları, Küçük Çekmece Lagünü’nün son 3800 yıllık yüksek çözünürlüklü paleomanyetik kayıtları ve göl arşivlerinin ve Osmanlı kroniklerinin karşılaştırılmalı analizine göre Küçük Buz Çağı’nın Osmanlı’nın Avusturya Seferi üzerine olumsuz etkileri gibi farklı konularda sunumlar gerçekleştirildi. Bilimsel oturumların ardından genel değerlendirme ise çalıştay eş başkanı İstanbul Üniversitesi öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Nurgül Karlıoğlu Kılıç tarafından yapıldı.

Çalıştayın ikinci gününde 30 kişilik katılımcı grup Çıldır ve Aktaş Gölleri ile çevresinde saha çalışmaları gerçekleştirdiler. Özellikle Aktaş Gölü’nde yapılan çalışmalarda TÜBİTAK projesi kapsamında gölden sığ karot alımları yapılarak göl çamurlarının görünür renk ve bileşim özellikleri hakkında paylaşımlarda bulunuldu. Alınan örnekler ARÜ Coğrafya Bölümü araştırma laboratuvarında açılarak diatom ve polen çalışmaları için yeni örnekler ayrıldı. Göl çevresinde yapılan çalışmalarda ise 1 yıl önce göl çevresinde çeşitli sahalara yerleştirilen polen tuzakları ziyaret edilerek tuzaklarda toplanan polenler alındı ve sahada yeni polen tuzakları yerleştirildi. Prof. Dr. Mariana Filipova-Marinova danışmanlığında göl çevresindeki otsu bitki toplulukları ile ilgili tür tanımlamaları ve sınıflandırmaları yapılarak göl çamurlarında toplanan türler ile güncel türler arasındaki benzerlik ve farklılıklara dair tartışmalar gerçekleştirildi.

Çalıştayın üçüncü gününde ise çalıştay ekibi Tortum Gölü’nde gözlemlerde bulundu. ARÜ BAP projesi kapsamında yapılan çalışmalar proje koordinatörü Prof. Dr. Ahmet Evren Erginal ve araştırmacılar Yrd. Doç.Dr. Çağlar Çakır ile Yrd. Doç.Dr. Serkan Kükrer tarafından katılımcılara anlatıldı. Tortum Gölü’nün su ve sediment kalitesi konusunda yapılan paylaşımlar ardından  Tortum Şelalesi gezisi ile çalıştay sona erdi.