İslam Hukuku Bağlamında Hükümlerin İlletlerinin Belirlenmesinde Makâsıd ve Maslâhatın Gözetilmesi Açısından Aklın Rolü Başlıklı Konferans Düzenlendi
08 MART 2024
Üniversitemiz Sağlık Kültür ve Spor Dire Başkanlığı ile İlahiyat Fakültesi Bilge İlahiyatçılar Kulübü tarafından Nazım Hikmet Konferans Salonu’nda İlahiyat Fakültesi Temel İslam Bilimleri Bölümü Fıkıh Ana Bilim Dalı’nda görevli Dr. Öğr. Üyesi Taha Yılmaz tarafından İlahiyat Fakültesinde görevli öğretim elemanlarına ve öğrencilerine yönelik “İslam Hukuku Bağlamında Hükümlerin İlletlerinin Belirlenmesinde Makâsıd ve Maslâhatın Gözetilmesi Açısından Aklın Rolü” başlıklı konferans düzenlendi. Akademisyen ve öğrencilerin katılım sağladığı konferansa İlahiyat Fakültesi İslam Tarihi ve Sanatları Bölümü Siyer-i Nebi ve İslam Tarihi Ana Bilim Dalı’nda görev yapmakta olan Dr. Öğr. Üyesi Erdoğan Polat’ın takdim konuşmasının ardından Dr. Yılmaz konferansta özetle şu hususlara değindi: “Hikmet sahibi Şar’î’ Teâla, mükellefi teklifte sorumlu kılarken birinci önceliği akıl melekesine haiz olmasını esas almıştır. Bu çerçevede dini hükümleri aklî bir zemine oturtmak için Müslümanlar da birtakım ilimler ortaya koymuşlardır. Sözün doğru nakli için hadis usulü ve kelamın doğru anlaşılması için de usulü’l-fıkıh’ı teşekkül etmişlerdir. Fıkıh ve usûlu fıkıh denen ilmin kaynakları/asılları, delilleri ve bu ilimlere ulaşmanın yolları ve kurallarını da bu ilimler çerçevesinde belirlemişlerdir. Şar’î açısından hüküm ve illetlerde makâsıd esas olurken, mükellef için maslahat gözetilmiştir. Bu bağlamda namaz ibadetinde Şar’i için tapınma esas olmakla birlikte mükellef için, ruhun ve kalbin tatmini ve huzuru, zamanın disipline edilmesi ve hesap verebilme maslahatı gözetilmiştir. Oruç sağlıklı olana, zekât nisaba malik olan kişiye ve hac ibadeti de hem mal hem de sağlıklı olan kişiye farz kılınmıştır. Bu örneklerde görüldüğü gibi maksâd ve maslahat birlikte gözetilmiştir. Akıl da bu konuları belirlemede, temyiz etmede, onları düşünme ve anlamada faal rol oynamaktadır. Nitekim her ne kadar fakihler tarafından illetlerin belirlenmesinde sadece hikmet perspektifi esas alınmamışsa da yine de konulan her şer’î hükmün illetinde her zaman akli bir zemin aranmıştır.” Dr. Yılmaz konferansın sonunda hocaların ve öğrencilerin sorularını cevaplandırdı. Konferans fotoğraf çekiminin ardından belge takdimiyle son buldu.